อรุณวดีสูตร ว่าด้วยการกำเนิดจักรวาลและภูมิต่าง ๆ หนังสือแนวสารคดีเล่มนี้แปลมาจากต้นฉบับเดิมที่เป็นคัมภีร์ใบลานจารด้วยอักษรขอมและบาลี หนังสือเล่มนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในสมัยสุโขทัย เพราะได้ถูกอ้างอิงในหนังสือไตรภูมิพระร่วงซึ่งผู้แต่งคือพระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไท)  เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้จะพรรณนาถึงโลกสันฐานในมุมมองของพระพุทธศาสนา อุปมาอุปไมยได้อย่างเห็นภาพชัดเจนรวมถึงแฝงคติธรรม หลักปฏิบัติและปรัชญาอย่างแยบคายท่ามกลางเนื้อหาที่น่าตื่นตาตื่นใจอีกด้วย

หนังสืออรุณวดีสูตรเริ่มต้นด้วยบทประณามคาถา นอบน้อมพระพุทธเจ้า จากนั้นได้กล่าวถึงพระปัญญาบารมีของพระพุทธเจ้า พุทธวิสัย พระทศพล(พระกำลัง) เมื่อเปรียบกับสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ ธาตุ เทพ มหาเทพ ชี้ให้เห็นถึงกำลังพระวรกายอันมหาศาล เรื่องราวนี้จึงนำไปสู่การเล่าย้อนถึงเรื่องจักรวาลว่าประกอบด้วยสิ่งใดบ้าง สัณฐาน ความยิ่งใหญ่ เหล่าเทวดาที่สถิตอยู่บนแต่ละชั้นของสวรรค์ ไม่เพียงแค่เรื่องราวของเทพเทวดา  เมื่อพูดถึงภูมิอันเป็นที่อยู่ของสรรพสัตว์ที่มีชีวิตจิตใจในทั้งหมด 31 ภูมิ คือ กามภูมิ 11 รูปภูมิ 16 และอรูปภูมิ4 โดยทั้ง 31 ภูมิในโลกนั้นย่อมไม่เที่ยงแท้พินาศวอดวายได้ทุกสิ่งล้วนดับแล้วเกิดใหม่ โลกก็เช่นกัน

โลกเกิดและดับเป็นวัฏจักร โดยในหนังสือจะมีการบรรยายถึงการล้างโลกด้วย ไฟ ลม น้ำ  จนไปถึงการก่อตัวของหลายสิ่ง ทั้ง เป็นสถานที่ใหม่ โลกใหม่ ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์การโคจรของดาวในระบบสุริยะ ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนเกี่ยวข้องกัน และยังพบว่ามีบางส่วนที่พิสูจน์ว่ามีความเป็นจริงในหลักวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะเรื่องดาราศาสตร์เป็นส่วนใหญ่ ทุกอย่างทางชีวภาพและกายภาพล้วนได้ถูกบอกเล่าผ่านตัวหนังสือ รูปร่าง ขนาด อายุ มีความน่าเชื่อถือพอสมควรตามที่ได้เอ่ยถึงว่าสามารถพิสูจน์ได้ หรือไม่ก็เห็นได้ด้วยตาตนเองเลย ก่อนจะจบมีการบอกถึงพุทธานุภาพกอปรกับอานิสงส์แห่งความเลื่อมใสในพุทธธรรม โดยสุดท้ายจบด้วยอภิธานศัพท์อรุณวดีสูตร ได้ยกตัวอย่างคำศัพท์ หลักธรรมะที่ควรรู้ ข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับเนื้อหาเพื่อให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

สำนวนที่ว่า อย่างตัดสินคนจากภายนอก เหมาะที่จะอธิบายหนังสือเล่มนี้ เพราะหน้าปกของหนังสืออรุณวดีสูตร เพียงแค่หน้าปกกับชื่อหนังสือ หลายคนคงนึกถึงตำราพุทธศาสนาที่มีแต่หลักธรรม คำศัพท์ยาก ๆ กลัวว่าจะอ่านไม่รู้เรื่องไม่เข้าใจ หากลองเปิดใจพลิกไปสักสามสี่หน้า จะเห็นถึงความมหัศจรรย์ของเนื้อหาในหนังสือที่มีการพรรณนาและบรรยายเล่าเรื่องราวการกำเนิดโลก จักรวาล ให้เห็นภาพมากขึ้น ความสนุกสนานความเพลิดเพลิน สาระเกร็ดความรู้ รวมถึงคติธรรมทางพระพุทธศาสนา ความบันเทิงทั้งหมดนี้สามารถหาได้จากหนังสือสีน้ำเงินเล่มเล็กที่ชื่อ “อรุณวดีสูตร ว่าด้วยการกำเนิดจักรวาลและภูมิต่าง ๆ”

                                                                                             โดย ธนกร โยธาสุทธิ์

            นักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล