ศูนย์การแปลและการล่าม คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
การเสวนาวิชาการ TIC Forum ครั้งที่ 2/2559 หัวข้อ “งานแปลกฎหมาย ควรรู้อะไร” บรรยายโดยดร.เดชอุดม ไกรฤทธิ์ นายกสภาทนายความในพระบรมราชูถัมภ์ จัดขึ้นในวันอังคารที่ 12 กรกฎาคม 2559 เวลา 13.30 – 16.30 น. ณ ห้องสมุดคณะศิลปศาสตร์ ชั้น 2 อาคารสิริวิทยา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
การเตรียมความพร้อม
อ่านเอกสารที่แปลอย่างระมัดระวังให้เข้าใจทั้งหมด และไม่ควรอ่านไปแปลไปเพราะอาจเกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อนได้ จึงควรมีอุปกรณ์พร้อมเพื่อค้นคว้าติดตัวเสมอ
– แปลความหมาย ไม่ใช่แปลถ้อยคำ ควรหาข้อมูลนอกเหนือจากการใช้พจนานุกรม เพราะหากมีศัพท์เฉพาะทางอาจเกิดการแปลผิดได้ เช่น Dr. ควาหมายทั่วไปหมายถึงแพทย์ แต่ในทางบัญชีหมายถึงลูกหนี้และเจ้าหนี้
– รักษาลักษณะพิเศษของรูปแบบการแปล เนื่องจากภาษากฎหมายมีลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ ต้องแปลให้ความหมายถูกต้องและมีรูปแบบประโยคที่เหมาะสมกับภาษากฏหมาย
– มีความซื่อตรงต่อการจดทะเบียนของเอกสารต้นฉบับ ทำความเข้าใจว่าเป็นเอกสารประเภทไหนเพื่อแปลให้ตรงตามจุดประสงค์ของเอกสาร ใส่ใจเรื่องการเรียบเรียงประโยค การใช้คำศัพท์ที่อาจแตกต่างกันไปตามแต่บริบทหรือกฎหมายของประเทศนั้น เช่น plaintiff ที่แปลว่า โจทย์ในการฟ้องร้อง ใช้ในประเทศสหรัฐ ออสเตรเลียหรือฮ่องกง แต่ประเทศอังกฤษจะใช้คำว่า claimant เป็นต้น
– เข้าใจความคาดหมายของผู้ที่จะตอบรับผลงาน
– อย่าวิตกกังวลกับรายละเอียดมากเกินไป
– ถ้าไม่เชี่ยวชาญในการแปลด้านใดและไม่มั่นใจในความสามารถการแปล ไม่ควรรับงาน เพราะอาจส่งผลเสียต่องานแปลได้ ดังนั้น อย่ารับทำงานในสิ่งที่ไม่เชี่ยวชาญ
– ใช้เวลาอย่างเหมาะสม
– อ่านซ้ำใหม่เพื่อให้ภาษาแปลมีความราบรื่นและถูกต้อง แล้วอ่านอีกครั้งก่อนที่จะเป็นงานเสร็จสิ้นสมบูรณ์
– เรียนรู้จากข้อผิดพลาด
หากแปลโดยใช้ภาษาทั่วไปที่ไม่เหมาะกับบริบททางกฎหมาย อาจทำให้ความหมายคลาดเคลื่อนได้ เช่นคำว่า Revenue Code Amendment หากหาความหมายทีละคำ จะได้ความหมายทั่วไปที่อาจทำให้ตีความผิดพลาด แต่ถ้าค้นหาความหมายโดยใช้ศัพท์ทางกฎหมาย Revenue Code เป็นหลัก จะได้ความหมายทั้งบริบทว่า พระราชบัญญัติแก้ไขประมวลกฎหมาย
Juristic Person มีความหมายว่านิติบุคคล แต่มีความหมายแตกต่างกันไปตามแต่บริบท เช่น ในด้านภาษีมูลค่าเพิ่มมีความหมายกว้างกว่าหมวดภาษีรายได้บุคคล ดังนั้น ในการแปลกฎหมาย ควรกำหนดคำนิยามให้ละเอียดชัดเจน
สรุปโดย
อรภาริน อ่อนกอ